Addy de Jong (Reformatorisch Dagblad 21 april 2023)
De gereformeerde kerken vrijgemaakt (gkv) in Urk en Capelle-Noord willen een „katalysator zijn om verwante kerken die vasthouden aan Schrift en belijdenis samen te brengen”. Ouderling R.L. Kater (Urk): „Hopelijk kan onze ”verklaring van samenwerking” hiervan het begin zijn.”
Een lappendeken, dat zouden vrijgemaakt gereformeerden die vanwege hun geweten op 1 mei niet mee kunnen gaan in het nieuwe kerkverband van de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK) zomaar kunnen worden. Jazeker, een tweetal plaatselijke kerken, de gkv’s in Urk en in Capelle-Noord, heeft besloten vrijgemaakt gereformeerd te blijven. Ook Vroomshoop neigt daartoe. Maar deze drie stonden tot nu toe op zichzelf. Bovendien bestaat het kleed naast deze ‘lapjes’ uit nog diverse andere: De Gereformeerde Kerken (DGK), de Gereformeerde Kerken Nederland (GKN) en de hersteld gereformeerde kerk in Bunschoten-Spakenburg.
Wat de gkv’s in Urk en Capelle-Noord betreft, mag de verbrokkeling van al die vrijgemaakten die de gereformeerde koers van hun kerkverband willen voortzetten niet lang duren. Daarom publiceerde het tweetal woensdag een ”verklaring van samenwerking”, waarin zij beloven elkaar als ”genabuurde kerken” bij te staan, bijvoorbeeld in de preekvoorziening. Het doel van de twee ligt echter verder, legt Louwe Kater, voorzitter van de kerkenraad van de gkv in Urk, uit. „In onze verklaring staat bovendien dat we ons willen inzetten voor een ”gereformeerde oecumene”.”
Wie hebben jullie op het oog?
„Om te beginnen alle vrijgemaakten, overal in het land, die zich net als wij niet kunnen vinden in het karakter van het nieuwe kerkverband, waarin de binding aan de gereformeerde belijdenis veel te los is geworden. Als zij in de buurt van Urk, Capelle aan den IJssel of Vroomshoop wonen, kunnen zij zich bij die gemeenten aansluiten. In de Noordoost- en Flevopolder zien we iets dergelijks al gebeuren, namelijk dat gezinnen uit andere gkv’s ’s zondags de diensten op Urk volgen, digitaal of fysiek.
Maar voor velen in het land is fysiek natuurlijk geen optie. Voor hen willen we, in samenwerking met de Kerngroep bezinning GKV, op diverse plekken in het land zogeheten preekplaatsen stichten. Voorlopige opvangplaatsen, die dan onder toezicht van Urk en Capelle zullen staan. En waar behoudende voorgangers en emeriti uit de GKV voor kunnen gaan. De voorbereidingen voor het stichten van zulke plaatsen zijn al in gang.
Verder denken we als het om samenwerking en eenheid gaat aan DGK, de GKN en de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK). Eigenlijk is dat laatste kerkverband onze stip aan de horizon.”
U noemde daarnet de gkv van Vroomshoop. Maar die gemeente staat niet, als ondertekenaar, onder de ”verklaring van samenwerking”.
„Nee. De kerkenraad van Vroomshoop heeft wat later dan wij het standpunt ingenomen niet mee te gaan met de hereniging van GKV en NGK. En het gesprek met de gemeente is daar nog aan de gang. We staan in nauw contact met deze gemeente. Uiterlijk 1 mei zal de kerkenraad van Vroomshoop een definitief besluit nemen.
In juni staat een bijeenkomst gepland, waaraan ook Vroomshoop meedoet, waarin we tot een breder beleidsplan willen komen en tot iets van een deputaatschap kerkelijke eenheid. We willen dan afspraken maken over kanselruil, ook met predikanten uit DGK en de GKN, over avondmaalsviering en hoe we elkaar in het kerkelijk leven gaan helpen.”
Uw ideaal is eenheid met DGK, gesticht in 2003, en de GKN, ontstaan in 2009. Maar die twee kerken trekken al veertien jaar gescheiden op.
„Het is ons gebed en onze diepe wens dat zij onderling en wij met hen op enig moment tot kerkelijke eenwording mogen komen. Als ik me niet vergis, zie ik tussen die twee ook tekenen van toenadering. En ik hoop van harte dat datgene wat door de eenwording van 1 mei in gang is gezet, waaronder onze ”verklaring van samenwerking”, de katalysator wordt voor een nieuwe lente van een gereformeerde oecumene. Die inhoudt dat we ons uiteindelijk aansluiten bij de CGK. We willen beslist geen nieuw kerkverband.”
Liggen de CGK voor de hand? In die kerk bestaan veel spanningen. En diverse gemeenten kennen daar vrouwen in het ambt, wat voor heel wat vrijgemaakten nu juist een van de bezwaren vormt tegen hun eigen kerkverband.
„Op Urk werken we als gkv goed samen met de christelijke gereformeerden. Hoewel we vacant zijn, hebben we elke zondag, zonder veel moeite, tweemaal een predikant op de kansel. Dat betreft behoudende emeriti uit de GKV, predikanten uit DGK, de GKN, ds. Wiersma uit Bunschoten-Spakenburg, én christelijke gereformeerde predikanten, zoals ds. H.K. Sok van Urk-Ichthus en ds. H. Polinder van Urk-Maranatha. Met hen voelen we ons zeer verbonden.
Het punt van vrouwen in het ambt is op dit moment een obstakel. Wat een zegen als de CGK bij de synode in 2024 het besluit bekrachtigen: dat de Bijbel geen ruimte geeft voor de vrouw in het ambt. Daarmee erkennen de CGK het gezag van de Schrift, wat voor ons de weg tot eenwording zou vrijmaken.”